Kokadorus; de standwerker

Kokadorus

Leeuwarden 1867 – 1934 Amsterdam

Kokadorus was een Joods-Amsterdamse marktkoopman.

Meyer Linnewiel, zijn echte naam, was getrouwd en had 5 kinderen van wie er drie binnen een jaar na de geboorte overleden.

marktman
Hij verkocht, illegaal, al rond zijn tiende in Amsterdam op de Kalverstraat lucifers. Hij had er handigheid in en spoedig werd zijn gang op maandagmorgen naar het Amstelveld een traditie en daar, onder een lindeboom in de buurt van de Reguliersgracht, bouwde hij zijn act uit.

Dat begon dan met een slag op een gong, waarna een inleidend verhaal kwam. Bijvoorbeeld dat zijn grootvader Ko heette, zijn grootmoeder Ka en zijn vader Dorus, wat Meijer samengevoegd had tot Kokadorus.

Daarna werd de nationale en internationale politiek besproken en pas daarna, als terloops, prees hij ook nog eens zijn waar aan.

Toen Kokadorus eenmaal populair geworden was ging hij zover dat hij zijn toehoorders sterk afraadde zijn waar te kopen omdat zij zich toch wel bewust waren dat ze getild werden?! Kokadorus bleef zijn leven lang standwerker.

standwerker
Een standwerker is geen gewone marktkoopman. Een goede standwerker kan een ware menselijke ontstopping laten ontstaan op de markt.

Standwerkers maken een luid en duidelijk verschil met de overige deelnemers aan de markt. De echte standwerker is de jus van de markt, de slagroom op de taart.

Of het nou gaat om een blikopener of een pan er word altijd meer gepraat over het product en op een leukere manier dan waar dan ook ter wereld! Een welkome vorm van vermaak op markten en braderien. Er is zelfs een Nederlands Kampioenschap Standwerken.

befaamd
De optredens van Kokadorus werden zo befaamd dat hij op gelegenheden wel eens voor een conference werd gevraagd Buiten zijn optredens was Meijer Linnewiel een rustige man met een normaal familieleven, bovendien een vroom Israëliet.

Koningin Willemina
Kokadorus was dus vooral bekend om zijn politieke commentaren en zijn gevatte conversatie;

Koningin Wilhelmina vernam ervan en nodigde hem uit om in Apeldoorn op Het Loo te komen spreken, maar in het chique gezelschap viel de standwerker stil.

jubileum Professor Kokadorus
In 1906 vierde hij zijn zilveren jubileum. Het Amstelveld en de wijde omtrek stroomde vol met nieuwsgierigen en de jubilaris en de feestcommissie konden alleen met politie te paard voorop door de massa tot bij zijn standplaats komen. Sindsdien noemde hij zich “professor Kokadorus”, een titel die hij honoris causa zou hebben gekregen van de Amsterdamse Gemeente-universiteit.

Keizer der standwerkers
Kokadorus werd door zijn collega’s aangeprezen als ‘keizer der standwerkers’, en die zichzelf -met een knipoogje naar een toneelstuk van Shakespeare- aanduidde als ‘de koopman van Noord-Venetië’.

overlijden
Kokadorus overleed op 67 jarige leeftijd in 1934, zijn vrouw Hendrika vier jaar later, in 1939,

zodat hen de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog bespaard bleven.

Zijn 2 nog levende kinderen en zijn kleinkinderen zijn in Auschwitz en Sobibor vermoord.

standbeeld
Op het Amsterdamse Amstelveld staat Kokadorus nog steeds, maar nu als standbeeld.

Notitie van een familielid;
N. Polak uit Huizen was familie van Kokadorus. Hij plaatste in 1967 in het NIW een reactie op een artikel over Kokadorus;

‘In uw laatste nummer trof mij bijzonder het artikel over wijlen de heer Meyer Linnewiel alias prof. Kokadorus.

Hij was een neef van wijlen mijn vader. Het was volgens overlevering in 1870 dat verschillende joodse families in Leeuwarden, waaronder ook mijn grootouders besloten de armoede daar te ontvluchten en naar Amsterdam te trekken waar de Kaapse tijd nog hoogtij vierde.

Persoonlijk zie ik Linnewiel zoals hij op Sabbat, met hoge hoed, tallis onder de arm, rijk onder de rijken, arm onder de armen, uit zijn woning kwam op de Jodenbreestraat 97.

Met mijn vader waren we enkele malen bij hem op visite op Sabbat en de herinnering aan die intieme warme joodse sfeer blijft onvergetelijk. Grote zorg de gehele week maar op Sjabbat alles vergeten, zeker bij de jongeren.

Toen ik op maandagmorgen eenmaal, met pakjes beladen als jongen van 12 voor de zaak, waar ik toen werkte, even bleef staan op het Amstelveld, herkende Kokodorus mij direct.

Of ik ‘…net zo’n slampamper wou worden als al die kerels, die daar stonden te wachten tot hij ze de laatste cent uit hun zak smoesde of dat ik een flinke jongen wou worden, dan moest ik maar gauw doorlopen’.

Of het door zijn raad was weet ik niet, ik werk thans — nu 55 jaar — nog in dezelfde zaak, wel wat belangrijker geworden – nu als mede-eigenaar en directeur.

Meyer Linnewiel heb ik nooit horen vloeken of woorden horen gebruiken welke de kritiek van het fatsoen niet konden doorstaan.

Wij hebben ons losgeworteld uit poelen van armoede en onwetendheid maar aan onze fundering hebben onze ouders en figuren als wijlen Meyer Linnewiel en zijn tijdgenoten in hoge mate medegewerkt.

bron: wikipedia/NIW maart 1967/ Hollandsemarkten.nl/standwerker.com